ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා

ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා

මානව වංශ කතාව තුළ ආරම්භයේ සිටම මානවයා විසින් තමන්ගේ පරිසරය සහ සාමාජිකයන් අතර අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් සම්බන්ධතාව පවත්වා ගනිමින් යහපත සහ අයහපත පිළිබඳ නිවැරදි දේ හඳුනාගනිමින් ජීවත් වන්නට වූයේ ය. ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ සිටි මානවයා දියුණු මානව කොටසක් බවට පරිණාමය වන්නට වූයේ මානවයා ශිෂ්ටාචාරගත වීමත් සමඟ ය. එසේ ශිෂ්ටාචාරගත වීමත් සමඟ මානවයා විවිධ වූ සාමාජීය හා පරිසරාත්මක අංගයන් සමඟ සම්බන්ධ වෙමින් ඔවුන්ගේ පරිසරය සහ වටපිටාව තේරුම් ගැනීමට මෙන්ම ඒ සමඟ සහසම්බන්ධතාව පැවැත්වීමට උත්සහ ගත් අතර ඒ තුළින් ‘සංස්කෘතිය’ නම් වූ ප්‍රපංචයේ ප්‍රාරම්භය සිදු වන්නේ ය. එබැවින් මානවයා සංස්කෘතියේ නිර්මාතෘවරයා මෙන්ම වාහකයා වශයෙන් සුවිශාල කාර්යය භාර්යයක් සිදු කරන අතර, යුගයෙන් යුගයට මානව සංස්කෘතියේ විවිධ වූ පරිණාමයන් ඇති වන්නට විණි. එබැවින් සංස්කෘතිය, මිනිසා හා සාමාජීය පරිසරය අතර ගොඩනැඟෙන්නක් වන බැවින් ප්‍රදේශයෙන් ප්‍රදේශයට, යුගයෙන් යුගයට සංස්කෘතිය නම් වූ ප්‍රපංචයේ ගතික බව මනාව පිළිඹිබු වන්නේ ය. එම සංස්කෘතියෙහි උත්පත්තිය මානව වංශ කතාවේ ආරම්භය එනම්, මිනිසාගේ ඉතිහාසය දක්වා පැරණි වන බව ඇල්ෆඩ් ක්‍රෝබර් සහ ක්ලයිඩ් ක්ලක්හෝන් පෙන්වා දෙයි. ‘සංස්කෘතිය මිනිසා විසින් නිර්මාණය කර ගන්නා ලද දෙයකි’ (ක්‍රෝබර් සහ ක්ලක්හෝන්:1952).

සංස්කෘතිය සහ මිනිසා අතර පවතින්නේ අවියෝජනීය සබඳතාවකි. ඒ මන්දයත් සංස්කෘතියෙහි නිර්මාපකයා සහ සංස්කෘතියේ ප්‍රධාන වාහකයා මිනිසා වන බැවිනි. එබැවින් සංස්කෘතිය මිනිසාගෙන් සහ සාමාජිය පරිසරයෙන් ව්‍යුක්තව තේරුම් ගත නොහැක. සංස්කෘතිය මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන ලද්දක් වන බැවින් සංස්කෘතියෙහි සංරචක සහ මානවයා අතර පවතින්නේ ද අවියෝජනීය සබැඳියාවකි. තවද මානව දිවිය සහ සංස්කෘතිය අතර පවතින සහසම්බන්ධතාවය ඉන් නිරූපණය වේ. “සංස්කෘතිය හෝ සභ්‍යත්වය යනු, ඇදහිලි, කලා, නීති රීති, සදාචාර, සිරිත් විරිත්, සමාජයේ ජීවත් වන පුද්ගලයෙකු ලෙස ලබාගත් අනෙකුත් කුමන ආකාරයේ හෝ පුරුදු, හැකියාවන් ඇතුළු සංකීර්ණ සමස්ථය යි ”(ටයිලර්:1971). මිනිසාසාමාජීය වශයෙන් ලබා ගන්නා සියලුම අංගයන්, හුරු පුරුදු, ආකල්ප, සිරිත් විරිත්, ආගම, සෞන්දර්්‍ය ආදි තවත් බොහෝ දෑ සංස්කෘතිය නම් වු ප්‍රපංචයේ සංරකයන් වෙති. එබැවින් සංස්කෘතිය වටහා ගැනීම තුළින් මානව සමාජය පිළිබඳව පුළුල් වූ අවබෝධයක් ලබා ගත හැකිය. “සංස්කෘතිය යනු, සමාජයක හෝ සමාජ කණ්ඩායමක ලක්ෂණ පෙන්වන ආවේණික වූ ආත්මික, භෞතික, බුද්ධිමය සහ හැඟීම් ඇතුළු සංකීර්ණ අංගයන්ගෙන් සමන්විත වූ දෙයකි. එයට කලාව සහ අකුරු පමණක් නොව ජීවන ක්‍රමය, මානවයාගේ මූලික අයිතිවාසිකම්, අගයන් සම්ප්‍රදායන් සහ ඇදහිලි ඇතුළත් වෙයි” (සංස්කෘතික ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳ මෙකේසිකෝ සිටි ප්‍රඥප්තිය:1982). සංස්කෘතිය පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදු කර ඇති ප්‍රධාන පෙළේ පර්යේෂකයන් සියලුම දෙනාගේ පාහේ සංස්කෘතික නිර්වචනයන් කේන්ද්‍රගත වන්නේ ‘සංස්කෘතිය මිනිසා විසින් සමාජීය බලපෑම මත නිර්මාණය කර ගන්නා ලද උසස් ජීවන රටාවක් ’ යන මූලික අදහස වෙතටයි. එමනිසා මිනිසාගේ සමාජයේ එදිනදා ඔවුනට හමුවන දෑ සංස්කෘතිය තුළින් නිරූපණය වන්නට විය. “ඕනෑම සංස්කෘතියක් තුළින් විවිධ අංගෝපාංග නිර්මාණය වේ. ඒ අනුව භාෂාව, ආගම, අනන්‍යතාවය, ජාතිකත්වය, සිරිත් විරිත්, ගති පැවතුම්, පුරුෂාර්ථ, කලා නිමැවුම්, සෞන්දර්්‍ය නිර්මාණ, පරිසරය, ස්මාරක හා ගෘහ නිර්මාණ යනාදියෙහි සමස්තය සංස්කෘතිය නැමති සංකල්පය සඳහා විවිධ අරුත් සම්පාදනය කරයි” (අමාලි:2018).

සංස්කෘතියේ සංරචක අතර මිනිසා විසින් සිය රසවින්දනය උදෙසා නිර්මාණය කරගන්නා ලද කලාවට අද්විතිය ස්ථානයක් හිමි වෙයි. තවද වර්තමානය තෙක් සංස්කෘතික පරිණාමය මත, එම කලාවන් ද පරිණාමය වෙමින් නූතනය දක්වා පැමිණ ඇත්තේ ය. එසේම කිසියම් සමාජ පද්ධතියක සංස්කෘතිය නිරූපණය කිරීමට සහ ඒ පිළිබඳ ග්‍රාහකයාට දැනුම සන්නිවේදනය කිරීම ‘කලාව’ ට හැකි වන්නේ ය. “කලා කෘතීන්, සමාජ ක්‍රමය, චර්යා ධර්ම සහ වත්පිළිවෙත්, ආගම් ධර්ම යනාදියෙන් සංස්කෘතිය විදහා දැක්වෙයි” (එලියට්:1962). 

කලාව මිනිසා විසින්ම නිර්මාණය කරගන්නා ලද සංස්කෘතික සංරචකයක් වන අතර, කලාව තුළින් විද්‍යාමන වන්නේ ද මිනිසාගේ හෝ සමාජ කණ්ඩායමක් තුළ පැවති අපේක්ෂාවන් සහ අවශ්‍යතාවයන් ය. ඒ බව මහාචාර්ය ආරියරත්න ඇතුලයන් නූතන රංග භූමිය කෘතියේ දී දක්වන්නේ මෙසේ ය; “මිනිසා සතු කලාත්මක උරුමය මානව ස්වාභාවිකත්වයේම නිෂ්පත්තියකි. කලාව  විශ්ව ක්‍රියාදාමයක් වන්නේ ද එබැවිනි. කලාව යන වදන ලතින් භාෂාවෙන් නිර්මාණය වූවක් වන අතර එහි මුල් තේරුම ‘කුසලතා හා ශිල්පීය’ යන්න යි. කලාව යන්නෙහි සරල වචනාර්ථය එසේ වුවත් කලාව මානව අධ්‍යයන විෂය කේෂත්‍රයේ පෘථුල පරිධියක් ආවරණය කරයි.” කලාව මානව අධ්‍යයන විෂය පථය අධ්‍යයනය කිරීම උදෙසා වඩාත් සුදුසුම ප්‍රවේශයක් වන බැවින් එම කලාව තුළ පවතින වචන, රූප, ශබ්ද වූ ත්‍රිවිධ ආකාරයන් තුළින් මානව සමාජය තුළ පවතින ආගමික, දේශපාලනික, ආර්ථික යනාදි බොහෝ සාමාජීය අංගයන් වෙත ප්‍රවේශ වීමේ හැකියාව පවතින්නේ ය.

එම කලාවේ පැවති වචන තුළින් නිර්මාණය වූ සාහිත්‍යය කලාවේ එක් නිරූපණ අවස්ථාවක් වන අතර ආදි යුගයේ පටන් වාචිකව පැවති සාහිත්‍යය පසුකාලීනව ග්‍රන්ථකරණය හරහා සංස්කෘතිය වෙත පැමිණෙන්ට වූ අතර සාහිත්‍යය අධ්‍යයනය තුළින් ද කිසියම් හෝ ප්‍රදේශයක, යුගයක සංස්කෘතික ලක්ෂණ පිළිබඳ පෘථුල අවබෝධයක් ලබා ගත හැක්කේ ය. එබැවින් සාහිත්‍යය අධ්‍යයනය තුළින් ලැබෙන්නා වූ දත්තයන් මත දේශීය සහ විදේශීය වශයෙන් කිසියම් වූ කාල සීමාවක සමාජ පරිසරය පිළිබඳ මනා වූ තොරතුරු සමූහයක් වෙත පිවිසිය හැකි වන්නේ ය. ‘තොරතුරු, අධ්‍යාපනය, විනෝදාස්වාදය හා අභිප්‍රේරණ කාර්යය උදෙසා සාහිත්‍යය රචනා වී ඇති ආකාරය අනුව එකී සාහිත්‍යය යුගයන්හි පැවති සමාජ, ආර්ථික, දේශපාලන ලක්ෂණ ප්‍රකට කෙරේ’ (අමාලි:2016). සංස්කෘතික සන්නිවේදන විෂය පථයේ දී සංස්කෘතිය නිරූපණය වන අවස්ථාවක් බවට සාහිත්‍යය පත් වන අතර, සාහිත්‍යය මගින් පුළුල් සංස්කෘතික දැනුමක් ග්‍රාහකයා වෙත ලබා ගත හැකි වන්නේ ය. සාහිත්‍යය මගින් කිසියම් කාල සීමාවක දී යම් තොරතුරක් හෝ පණිවිඩයක් ඉලක්කගත ග්‍රාහක පිරිසකට සන්නිවේදනය කිරීමට උත්සහ ගත් අතර, එය සන්නිවේදනාත්මක කාර්යයකි. එබැවින් සාහිත්‍යය මගින් සන්නිවේදනය වන තොරතුරු මත පදනම්ව සංස්කෘතික ගති ලක්ෂණ මැනවින් හඳුනාගත හැකි වන්නේ ය.

‘සංස්කෘතිය සන්නිවේදනය යි’ (විලියම්ස්:1960). සංස්කෘතිය මගින් දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය කරුණු නිරූපණය කරනු ලැබීම නිසා සංස්කෘතිය යනු, සන්නිවේදන කාර්යයකි. ‘දෙපාර්ශවයක් අතර එක හා සමාන මානසික තත්ත්වයක් ඇති වන්නේ නම් එය සන්නිවේදනය යි’ (ශ්‍රාම්:1982). පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු අතර මෙන්ම පුද්ගල කණ්ඩායම් අතර එක හා සමාන මානසික තත්ත්වයක් ඇති වන්නේ ඔවුන් එක හා සමාන සංජානනයක් ලැබූ විට දී ය. එවිට සන්නිවේදකයා සහ ග්‍රාහකයා අතර මනා වැටහීමකින් යුතුව, එක හා සමාන අත්දැකීම් පරිසරයක් තුළ යහපත් සන්නිවේදන කාර්යයක නියැළීමට හැකි ය. ඒ අනුව පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු හෝ කණ්ඩායමක් අතර එක සංදේශයක් පිළිබඳව සමාන තේරුම් ගැනීමක් ඇති වීමට නම්, එම ප්‍රජාවන් අතර පවතින අත්දැකීම්, අධ්‍යාපනය සහ සංස්කෘතිය යන සාධක එක හා සමාන විය යුතුය. විල්බර් ශ්‍රාම් දක්වන සන්නිවේදන ආකෘතියට පර්යේෂණ ගැටලුව ආදේශ කිරීමේ දී ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා විසින් කතෝලික ජනතාවගේ  සමාජ පරිසරය නිසියාකාරව වටහා ගැනීම නිසා එතුමාට සිය සන්නිවේදන කාර්යය වඩාත් සාර්ථක කර ගැනීමට හැකි විය. එබැවින් ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ ධර්මදූත ව්‍යාපාරය සාර්ථක වීමෙහිලා එතුමා භාවිතයට ගත් සන්නිවේදන ආකෘතීන් සුවිශාල දායකත්වයක් සපයනු ලැබීය.

තවද සන්නිවේදන කාර්යයේ දි පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු අතර එක හා සමාන මානසික තත්ත්වයක් ඇති කිරීම පිණිස හේතු වන්නේ අදාළ සංදේශය යි. සන්නිවේදකයා සහ ග්‍රාහකයා අතර සම්බන්ධය ගොඩනංවනු ලබන ප්‍රධාන සාධකය වන අතරම, ‘සංදේශය හෙවත් පණිවිඩය යනු සන්නිවේදන ක්‍රියාවලියේ දී සම්පූර්ණ විය යුතු ලක්ෂණ තුනෙන් එකකි’ (රාජපක්ෂ:2104). සංදේශය මූලික වශයෙන් සන්නිවේදනයේ අරමුණු වන තොරතුරු සම්පාදනය, විනෝදාස්වාදය ලබා දීම, අධ්‍යාපනය සහ පෙළඹවීම යන සිව් වැදෑරුම් කරුණු ග්‍රාහකයා වෙත ගෙන යනු ලබයි. එහිදි පෙළඹවීම සන්නිවේදනයේ ප්‍රධාන අරමුණකි. ‘මහජනතාව නොයෙකුත් සමාජීය, සංස්කෘතික හා දේශපාලන, ආර්ථික අවශ්‍යතා කෙරෙහි මහජනතාව පොළඹවා ගැනීමේ අරමුණින් ක්‍රියාත්මක වීම ජනමාධ්‍යයේ පුළුල් මෙන්ම අතිශය සියුම් ලෙස ක්‍රියාත්මක කෙරෙන කාර්යයකි’ (ජිනදාස:2015). ඒ අනුව ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ කාර්යාවලිය පර්යේෂණයට ලක් කිරීමේ දී පෙනී යන්නේ පෙළඹවීම නැමති සාධකය එතුමාගේ ග්‍රන්ථ මගින් නිරූපණය වන බවයි. එබැවින් ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා අනුගමනය කළ පුළුල් සන්නිවේදන ව්‍යාපාරය පිළිබඳ අධ්‍යයනය කිරීම මෙම පර්යේෂණයේ දී සිදු කෙරේ.

 ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ ග්‍රන්ථ තුළින් මතුවන දේශීය සංස්කෘතික සන්නිවේදන ලක්ෂණ තුළින් එවකට එනම්, ලන්දේසී පාලන සමය තුළ දී මෙරට පැවති දේශීය සංස්කෘතික සහ සන්නිවේදන ලක්ෂණ පිළිබඳව පුළුල් අවබෝධයක් ලබා ගත හැකි බව . තවද ඉහත දී දැක්වු ආකාරයට සාහිත්‍යය තුළින් සංස්කෘතිය නිරූපණය වන බැවින් උක්ත පර්යේෂණයේ දී එවකට ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති දේශීය සංස්කෘතික සහ සන්නිවේදන ලක්ෂණ හඳුනාගත හැකි වන්නේ ය. ඒ මන්දයත් සංස්කෘතිය සහ සාහිත්‍යය අතර පවතින අවියෝජනීය සම්බන්ධතාව තුළින් උක්ත පර්යේෂණ මාතෘකාව පර්යේෂණයට ලක් කළ හැකි නිසාය.

සංස්කෘතික සන්නිවේදන විෂය ක්ෂේත්‍රය යටතේ  ආගමික සන්නිවේදනයට විශේෂිතව මෙම පර්යේෂණය සිදු කෙරේ. එහිදි පර්යේෂණ මාතෘකාවට ප්‍රස්තුතය වූයේ  රෝමානු කතෝලික පියතුමෙකු වන ඉන්දියානු ජාතික, කොණ්කණි බ්‍රහ්ම වංශිකගෞරවනීය ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ සාහිත්‍යය සේවාව යි. ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා විසින් ලන්දේසී පාලන සමයේ දී මෙරටට පැමිණ, සිංහල භාෂාව හදාරා ශ්‍රී ලාංකේය කතෝලික සාහිත්‍යයේ දියුණුව උදෙසා සාහිත්‍යකරණයේ නියැලුණු අතර ක්‍රි.ව. 1676 සිට ක්‍රි.ව. 1742 දක්වා කාලයේ දී එකි සාහිත්‍යයකරණය සිදු විය. ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමන් විසින් රචනය කරන ලද සාහිත්‍යය ග්‍රන්ථයන් පසුකාලීන පර්යේෂකයන් විසින් කොටස් තුනකට බෙදා වෙන් කොට දක්වයි. නමුත් එම වර්ගීකරණය තුළ ද පරස්පරතා ඇති බව පර්යේෂණයේ දී පෙනී යයි. එනම්, සුනිල් ආරියරත්නයන් විසින් ගද්‍ය කෘති, පද්‍ය කෘති සහ ගීත ප්‍රබන්ධ ලෙස එම වර්ගීකරණය පෙන්වා දෙන අතරම, ඇන්තනි ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ පියතුමා පෙන්වා දෙන්නේ ගද්‍ය කෘති, පද්‍ය කෘති සහ නාට්‍ය යන තෙවැදෑරුම් වර්ගයන් ය.

කෙසේ නමුත් එම සියලුම වර්ගීකරණයන්ට යටත්ව ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ සමස්ත සාහිත්‍යය ග්‍රන්ථ සංඛ්‍යාව හතළිස් දෙකක් වන අතර, ඉන් විසි දෙකක් සිංහල භාෂාවෙන් ද පහළොවක් දෙමළ භාෂාවෙන් ද හයක් පෘතුගීසි භාෂාවෙන් ද ඕලන්ද භාෂාවෙන් එක් කෘතියක් ද වෙති. තවද ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා විසින් ධර්ම ග්‍රන්ථවලට අමතරව ශබ්දකෝෂ කිහිපයක් ද නිර්මාණය කර ඇති අතර පෘතුගීසී-සිංහල, සිංහල-පෘතුගීසී, දෙමළ-සිංහල ආදී වශයෙන් ඒවා වෙති. තවද එම ශබ්දකෝෂයන් තුළින් ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ භාෂා නිපුණත්වය මනාවට නිරූපණය වන ආකාරය පෙනී යන්නේ ය.

ගොන්සාල්වෙස් පියතුමන් විසින් රචිත සිංහල ග්‍රන්ථ නාමාවලිය

 

1. දේව වේද පුරාණය

2. අඥාන ඖෂධය

3. භේදකාරයින්ගේ තර්කය

4. දේව වේද සංක්ෂේපය

5. ක්‍රිස්තියානි පල්ලිය

6. ඥානාංජනය

7. ප්‍රාතිහාර්්‍යාවලිය

8. වේද කාව්‍ය

9. ආනන්ද කලිප්පුව

10. සුකෘත දර්පණය

11. මංගල ගීතය

12. බුද්ධ බණ ප්‍රත්‍යක්ෂය

13. දේව නීති විසර්ජනය

14. සුවිශේෂ විසාධනය

15. දුක්ප්‍රාප්ති ප්‍රසංගය

16. ධර්මෝද්‍යානය

17. දේව පරිහාරිය

18. පසන් පොත

19. ලතෝනි පොත

20. දිනෝ භක්තිය

21. පව් පරීක්ෂාව 

මෙම අධ්‍යයනයේ දී ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා විසින් රචනය කරන ලද සිංහල ග්‍රන්ථ විසි දෙකෙන් තෝරාගත් ග්‍රන්ථ පහකට විශේෂිතව පර්යේෂණය සිදු කෙරේ. එබැවින් වේද කාව්‍යය, පසන් පොත, ආනන්ද කලිප්පුව, මංගල ගීතය සහ ලතෝනි පොත ආදි ග්‍රන්ථයෝ මෙම අධ්‍යයනයට සාධකයන් සපයති.

තවද ජාකෝමේ ගොන්සාල්වෙස් පියතුමා පිළිබඳ අධ්‍යයනය කිරීම කාලීන අවශ්‍යතාවයක් වන අතර එහිදි ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳ සිදු කර ඇති පර්යේෂණ එම වැදගත්කම උදෙසා හේතුපාදක විය. ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදු කර ඇති ප්‍රමුඛ පෙළේ පර්යේෂකයන් රැසක් සිටිති. (එඩ්මන්ඩ් පීරිස්: 1905, දොන් පීටර්: 1991, එම්.එච්. ගුණතිලක: 2001, සුනිල් ආරියරත්න: 2003, විජිත් රොහාන්: 2006, රොමේෂ් නෝනිස්: 2014, ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ:2017)

එම පර්යේෂකයන් අතර ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදු කළ පුරෝගාමියා ආචාර්ය දොන් පීටර් මාහිමියන් (1991) වන අතර, පීටර් මාහිමියන්ගේ පර්යේෂණ ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය කේන්ද්‍ර කරගනිමින් සිදු වූ පර්යේෂණ විය. තවද පීටර් මාහිමියන් පසුකාලීනව සිදු කළ පර්යේෂණ ග්‍රන්ථ හතරක් මගින් ද (ගොන්සාල්වෙස් පඬිවරයාණෝ:1991, ගොන්සාල්වෙස් පාඨාවලි:2001, ඥානාජනය:1994) අවධානය යොමු කරන්නේ ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය සහ දේශීය සාහිත්‍යය අතර පවතින සම්බන්ධතාව වෙත ය.

එඩ්මන්ඩ් පීරිස් රදගුරුතුමා මුල් කාලීනව ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳ පර්යේෂණ සිදු කළ පුරෝගාමී විද්වතෙක් වන අතර ‘සිංහල ක්‍රිස්තියානි වංශය’ නැමති පර්යේෂණ ග්‍රන්ථයේ දී ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය අරඹයා දක්වන්නේ සිංහල සාහිත්‍යයට පමණක් නොව, සිංහල නාට්‍ය අරඹයා ද ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යයේ අභාෂාය පවතින බවයි. තවද ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය අරඹයා මෙතෙක් සිදු වී ඇති පර්යේෂණ අතුරින් මහාචාර්ය එම්.එච්.ගුණතිලකයන් ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යයේ ආභාෂය අනුව මෙරට ස්ථාපනය වූ නාට්‍ය කලාව පිළිබඳ ‘සිංහල නාඩගම් හා දමිළ කූත්තු’ පර්යේෂණ ග්‍රන්ථයේ දී සිය නිගමනයන් ඉදිරිපත් කරයි. තවද ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳව සිදු කෙරී ඇති පර්යේෂණ අතරින් මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නයන්ගේ පර්යේෂණ කේන්ද්‍රගත වන්නේ ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය තුළින් පෝෂණය වූ දේශීය සංගීතය සහ නාට්‍ය කලාව අරඹයා ය. ආචාර්ය ඇන්තනී ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ පියතුමන් විසින් සිය ආචාර්ය උපාධිය සඳහා ඉදිරිපත් කරන පර්යේෂණය අද වන විට ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳව කෙරී ඇති සුවිශේෂම අධ්‍යයනය වශයෙන් සැලකිය හැකි අතර, ගොන්සාල්වෙස් පියතුමන්ගේ සාහිත්‍යය ව්‍යාපාරය පිළිබඳව වැදගත් නිගමනයන් ඒ තුළින් මතු කරලීමට ඔහු සමත් වී ඇත. ඒ හා සමගාමීව පර්යේෂකයන් විසින් විවිධ වූ කාල පරාසයන් තුළ දී ගොන්සාල්වෙස් සාහිත්‍යය පිළිබඳව මූලික අවධානය යොමු කර ඇතත්, ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ ග්‍රන්ථ තුළින් මතු වන දේශීය සංස්කෘතික නිරූපණය සහ සන්නිවේදන ව්‍යාපාරය සහ ඒ ආශ්‍රීත පර්යේෂණ හිඩැසක් පවති. එබැවින් එම පර්යේෂණ හිඩැස අරඹයා මාගේ පර්යේෂය සිදු කිරීමට අපේක්ෂා කරමි.

තවද ඒ තුළින් එවකට ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති දේශීය ජන සිරිත්, විශ්වාස, ඇදහිලි ක්‍රම, දේශපාලන තොරතුරු වැනි සංස්කෘතික ලක්ෂණ මෙන්ම ගොන්සාල්වෙස් පියතුමාගේ සන්නිවේදන ප්‍රතිභාව මෙම පර්යේෂණය තුළින් අධ්‍යයනය කිරීමට බලපොරොත්තු වෙමි.