ගෞරවනීය පුවත්පත් කලාවේ පෙර ගමන්කරු “ප්‍රව්දා”
ලොව පවතින පැරණිතම කර්මාන්තයන් අතර පුවත්පත් කර්මාන්තය 
ලොව පවතින පුවත්පත් අතර රුසියාවේ ප්‍රව්දා පුවත්පතට හිමිවන්නේ වැදගත් ස්ථානයකි. ජෝන් සී. මෙරිල්ට අනුව එය රුසියානු විප්ලවයට ජීවය ලබා දුන ප්‍රධාන ජීවනාලියක් බඳු විය. ලොව ගෞරවනීය පුවත්පත් ලෙස ජෝන් සී. මෙරිල් දක්වන්නේ සමාජ වඟකීමකින් යුතු ව ප්‍රවෘත්ති වාර්ථාකරණයෙහි යෙදෙන දැනුවත්භාවය අතින් ඉහළ මට්ටමේ පසුවන පුවත්පත් ය. මිනිසුන් මෙන් ම ජන මත නායකයින් ද මෙම පුවත්පත් කියවනු ලබන්නේ මහත් අභිරුචියකිනි. පුවත්පත් කලාව සහ පුවත්පත් පාඨකයා ගැන ගෞරවකින් කටයුතු කිරිම නිසා ඉහත කි පුවත්පත් ජනතාව අතර ප්‍රචලිත වී ඇත. ප්‍රව්දා පුවත්පතට මුලික අඬිතාලම සපයන්නේ 1990 දී නිකුත් වු ඉස්කාරා පුවත්පත යි. මෙම සමයේ රුසියාව පුරා පැතිර යමින් තිබුණු රාජ්‍ය විරෝධි ව්‍යාපාරයන්ට රුකුලක් මෙම පුවත්පත ප්‍රථමයෙන් ම මුද්‍රණය වන්නේ රුසියාවෙන් පිටත ජර්මනියේ මුද්‍රණාලවලය. එමගින් අද මෙන් ම එවකට සමාජයේ පැවති පුවත්පත් වාරණය සහ ප්‍රකාශන නිදහසේ සීමිත බව නිරූපණය වේ. රුසියාවේ සමාජ, දේශපාලන සංස්ථාවේ මහත් ආන්දෝලනයක් ඇති කළ මෙම පුවත්පත පසුව ජර්මනියෙන් පිටත එංගලන්තය කරා මුද්‍රණය කිරීම මාරු කරන ලදි. මෙසේ රහසිගතව මුද්‍රණය වු ඉස්කාරා පුවත්පතට ලෙනින් ආරූඪ නාමයන් භාවිතා කරමින් ලිපි ලියන පද අතර නව දේශපාලන පක්ෂයක් ගොඬ නැඟීමේ කර්තව්‍ය මෙයින් ආරම්භ කරන ලදි. පුවත්පතක් ලෙස රුසියානු සමාජයේ ජනමතය නිර්මාණය කිරීමෙහිලා ඉස්කාරා පුවත්පත ගෙන ගිය ව්‍යාපාරයට ප්‍රතිචාර දැක් වු කම්කරු ප්‍රජාව ප්‍රබල පුවත්පතක අවශ්‍යතාවය පෙන්වා දුන්නේය.
ඒ අනුව 1912 මැයි 05 වන දින දිනපතා ප්‍රව්දා පුවත්පතේ මංගල කලාපය නිකුත් විය. ප්‍රව්දා පුවත්පතේ කතුවරුන්ට නිතර ම උපදෙස් ලබා දුන් ලෙනින් ඔවුන් හා එක්ව එකට වැඩ කළෝය. ලෙනින් ප්‍රව්දා පුවත්පත යොදා ගත්තේ සාමුහික උද්ඝෝෂකයෙකු , ප්‍රචාරකයෙකු ලෙස හා බහු ජනතාව අතර සංවිධායකයෙකු ලෙසය. ජනතාවට වඟකියන පුවත්පතක් ලෙස ප්‍රව්දා ආරම්භයේ සිට ම කටයුතු කළ අතර පුවත්පතේ මුල් වසර දෙක අධ්‍යයනය කිරීමේ දී පළ වු ලිපි විශේෂාංග අතරින් දස දහසක්ම කම්කරු උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාර විය. කම්කරු රක්ෂණ කටයුතු, සාහිත්‍ය හා කලාව , මැතිවරණ, කම්කරු ගොවි සංවිධාන ආදි ලෙස සමාජයේ සෑම අංශයක් ම විද්‍යාමාන වන අන්දමේ ලිපි පළ විය. මෙලෙස ගෞරවනීය ගණයෙහි ලා සලකන ප්‍රව්දා පත්‍රය නිතර ම උත්සහ කළේ බලයේ සිටි සාර් පාලනය අහෝසි කර රුසියාව තුළ ප්‍රබෝධයක් ඇති කිරීමය. දිනෙන් දින රුසියාව තුළ සහ රුසියාවෙන් පිටත හුවමාරු වන ප්‍රව්දා පුවත්පත සාර් පාලනයේ පැවැත්මට මහත් තර්ජනයක් විය. එමනිසා ප්‍රව්දා පුවත්පතේ එවකට සංස්කාරකවරයා අත් අඩංගුවට ගන්නා ලද අතර මුද්‍රණාලය විනාශ කළේය. සේවකයින් අත් අඩංගුවට ගත්තේය. මෙම පසුබිම ඉන් නොනැවතුනු ප්‍රව්දා පුවත්පතේ කාර්යය මණ්ඩලය විවිධ නම් වලින් ප්‍රව්දා පුවත්පත ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. . 1913 ප්‍රව්දා සාර් පාලකයින් විසින් තහනම් කිරිම සමඟ නිකුත් වු පුවත්පත ‘ රබෝඩියා ප්‍රව්දා ’ ( කම්කරු ඇත්ත ) නම් පුවත්පත 1913 ජුලි 13 සිට අගෝස්තු 1 දක්වා ප්‍රකාශයට පත් විය. එම පුවත්පත ද සාර් පාලකයින් විසින් තහනම් කිරිම සමඟ ‘ සේවර්නයා ප්‍රව්දා ’ ( උතුරු ඇත්ත ) 1913 අගෝස්තු 1 සිට සැප්තැම්බර් 7 දක්වා පලකළ අතර එම පුවත්පත ද තහනම් කරන ලදි. මෙසේ වරින් වර බෝල්ෂෙවික්වරුන් විසින් පළ කළ පුවත්පත තහනම් කිරිම සමඟ විවිධ නම්වලින් ප්‍රව්දා ප්‍රකාශනයට පත් කරන ලදි. ‘ තෘදා ප්‍රව්දා’ ( ශ්‍රමයේ ඇත්ත ) සැප්තැම්බර් 11 සිට ඔත්තෝම්බර් 9 , ‘ ස ප්‍රව්දා ’ ( ඇත්ත සමග ) ඔක්තෝම්බර් 1 සිට සැප්තැම්බර් සිට දෙසැම්බර් 5 , ‘ප්‍රොලිතාර්ස්කයා ප්‍රව්දා’ ( නිර්ධන පංති ඇත්ත ) 1913- 21 ජනවාරි 1914 තෙක් , ‘ ප්‍රත් ප්‍රව්දා ’ ( ඇත්ත මග ) 22 ජනවාරි සිට 21 මැයි තෙක් , ‘ රබෝචි’ ( කම්කරුවා ) 22 අප්‍රේල් සිට 7 ජූලි , ‘ තෘදවායා ප්‍රව්දා ’ ( ශ්‍රමික ඇත්ත ) 23 මැයි සිට 1914 ජූලි 08 තෙක් . 1912 සිට 1914 දක්වා විවිධ නම්වලින් ප්‍රව්දා පුවත්පතට ආදේශයන් ලෙස මෙම පුවත්පත් 645 වාරයක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. මෙයින් කලාප 190 නට සාර් ආණ්ඩුවේ වාරණ නීති බලපානු ලැබිය.
1917 ඔක්තෝම්බර් මස 25 වන දින රුසියානු ඔක්තෝම්බර් විප්ලවයේ ජයග්‍රහණ ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර යළිත් ප්‍රව්දා පුවත්පත ප්‍රකාශයට පත් කරන බව ද නිවේදනය කළේය. රුසියාවේ ප්‍රව්දා පුවත්පතෙහි නාම ඵලකයට ඉහළින් ලෝකයේ සියලු ම කම්කරුවනි එක් වව් යනුවෙන් මුද්‍රණය කිරීම ආරම්භ විය.
මුල් යුගයේ සිට ම ජනතාවට වඟකීමකින් යුතු ව තොරතුරු වාර්තාකරණයේ යෙදුණු ප්‍රව්දා පුවත්පත සමාජ දැනුවත්භාවය තුළින් ජනතාව දිනා ගත්තේය. ලෝක පුවත්පත් ඉතිහාසය තුළ ප්‍රව්දා පුවත්පතේ වර්ධනය අසිරිමත් කතාන්තරයක් ලෙස ඉතිහාසගත වන්නේ ඉහත දැක් වු හේතුව නිසාය. ජනතාවට වඟකියන ජාතික චින්තනය ගොඩනැඟීමට ප්‍රව්දා ගත් උත්සහය ඉතිහාසගත වන්නේ සමබර තොරතුරු වාර්තාකරණයේ අවශ්‍යතාවය විද්‍යාමාන කරමින්ය.
දමිත් සුමේන්ද්‍ර
“ රුසියානු විප්ලවයේ සටන්කාමි ප්‍රකාශනයක් වු ප්‍රව්දා රුසියානු ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කිරීමේ දී සහ සෝවියට් රුසියාවට මුල් අඬිතාලම දැමිමේ දී ඉතා දුෂ්කර , වෙහෙසකර සටන්කාමී ජනමතය මෙහෙය විමේ කේන්ද්‍රීය පුවත්පතක් ලෙස ප්‍රව්දා පෙන්වා දිය හැකිය. මෙම ප්‍රව්දා පුවත්පත ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කරන විට අවස්ථා 15 දී පමණ සාර් ආණ්ඩුව යටතේ තහනමට ලක් වෙයි. නමුත් නැවත ලෙනින් විසින් වෙනත් නම්වලින් ප්‍රව්දා පුවත්පත ප්‍රකාශයට පත් කළේය. සමාජවාදි සෝවියට් දේශයේ ප්‍රධාන ජනමතය මෙහෙය වු ප්‍රව්දා 80 දශකයේ දී විවිධ පාලන ආයතනයන් යටතේ ඵල වු අතර විවිධ සංකීර්ණත්වයන්ට ද මුහුණ දුනි. රුසියානු වර්තමාන රාජ්‍ය නායකයා වන පුටීන් අදහස් දක්වන ආකාරයට සෝවියට් දේශයේ බිඳ වැටීම ඉතිහාසයේ සමාජයේ ඛේදවාචකයක් වු නිසා එම ඉතිහාසයේ වැදගත් ස්ථානයක් ලෙස ප්‍රව්දා පෙන්වා දිය හැකිය. අද වන විට එම ඓතිහාසික ඛේදවාචකය නිවැරදි වෙමින් පවතින බව අද පවතින දේශපාලන ගමන් මඟ දෙස බලන විට පෙනී යයි. ප්‍රව්දා පුවත්පත ඉතිහාසයේ දී සිය කාර්යය භාර්යය ඉටු කළා සේ අනාගතයේ දීත් එම කාර්යය භාර්යය ඉටු කරනු ඇතැයි සමකාලීන දේශපාලන සංදර්භය තුළ සිතිය හැක.”
- මහාචාර්ය රෝහණ ලක්ෂ්මන් පියදාස
No comments:
Post a Comment